วันชัย ศิริธรรม เล่าถึงประสบการณ์การเลี้ยงกวางรูซ่าว่า เลี้ยงง่าย ไม่แตกต่างกับการเลี้ยงโคทั่วไป และอาจจะเลี้ยงง่ายกว่าด้วย เพราะกวางกินพืชทุกอย่าง ตั้งแต่หญ้า ใบไม้ทุกชนิด รวมถึงผลไม้ด้วย ส่วนอาหารสำเร็จรูปหรืออาหารเม็ด ใช้อาหารที่เลี้ยงโคทั่วไป แต่ทางที่ดีควรจะหลีกเลี่ยงอาหารเม็ด เพราะการเลี้ยงด้วยการให้พืชนั้นเป็นสมุนไพรให้กวางด้วย ขณะที่โรคภัยของกวางมีน้อยมาก เพราะกวางเป็นสัตว์ชอบวิ่ง ทำให้มีร่างกายที่แข็งแรง

ถ้ามีเนื้อที่เพียง 1 ไร่ สามารถเลี้ยงกวางได้แล้วถึง 100 ตัว แต่หากมีเนื้อที่ไม่มากพอที่จะเลี้ยงแบบธรรมชาติ พยายามทำให้เป็นคอกเล็กคอกน้อย คอกละไม่เกิน 100 ตารางเมตร เพราะจุดอ่อนของกวางนั้นคือตกใจง่าย วิ่งเร็ว เมื่อวิ่งแล้ว ไม่สามารถหนีทันทีได้ จึงชนกันเองอาจเสียชีวิตได้ แต่หากคอกแคบๆ ทำให้กวางวิ่งเร็วไม่ได้เพราะติดรั้วนั่นเอง

การเลี้ยงกวางเพื่อเป็นพ่อพันธุ์และแม่พันธุ์ต้องให้เวลา 2 ปี แม่พันธุ์จึงตั้งท้องได้ ซึ่งหลังจากที่กวางมีการผสมพันธุ์ใหม่แล้ว แม่พันธุ์จะทั้งท้อง 8 เดือน จึงคลอดลูก และเลี้ยงไว้เพียง 6 เดือนสามารถขายได้

ส่วนแม่พันธุ์จะเริ่มตั้งท้องใหม่อีก คือ 2 ปีจะได้ลูก 3 ตัว หากเป็นตัวเมียจะทำเป็นแม่พันธุ์ต่อ ถ้าเป็นตัวผู้นอกจากจะทำเป็นพ่อพันธุ์ได้แล้ว ยังสามารถตัดเขาขายได้ด้วย โดยกวางรูซ่าตัวผู้ 1 ตัว จะให้เขาอ่อนอย่างน้อย 10 กก. เพราะสามารถที่จะเขาอ่อนได้ทุกๆ 8 เดือน สำหรับวงจรชีวิตกวางรูซ่าจะอยู่ราว 12-25 ปี

"เลี้ยงกวางรูซ่าได้กำไรดี ลูกกวางขายได้ตัวละ 2-3 หมื่น พ่อพันธุ์-แม่พันธุ์ 4 หมื่น เขากวางอ่อนตัดได้ทุก 8 เดือน กก.ละ 2.5 หมื่น เนื้อกวาง กก.ละ 800-1,000 บาท ส่วนยาดองสุราเขากวางอ่อนผสมสมุนไพรจีน ขายโหลละ 5 หมื่น- 1 แสน"

ดลมนัส กาเจ
www.bangkokbizweek.com